Właściwa ilościowo i jakościowo dieta pod względem białkowym jest jednym z czynników warunkujących prawidłową odpowiedź immunologiczną, a tym samym wysoką odporność.
W przypadku niedoboru białka w diecie następuje zwiększona podatność na infekcje i zakażenia. Również nadmierna podaż pokarmu może prowadzić do zaburzeń odporności. Adipocyty, czyli komórki tłuszczowe, wytwarzają wiele cytokin, m.in. prozapalne IL-1, IL-6, TNF. Szczególną rolę immunoregulacyjną odgrywają podstawowe nienasycone kwasy tłuszczowe rodzaju omega-3 i omega-6, których przedstawicielami są odpowiednio kwas alfa-linolenowy (zawarty w oliwie i tłuszczu ryb) oraz linoleinowy (olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany).
Aby wzmocnić odporność należy zadbać o różnorodność w diecie, uwzględniać sezonowość składników aby owoce i warzywa były świeże i dojrzałe. Niezależnie od rodzaju diety czy to Paleo, Best-bet-Diet czy dieta wegetariańska czy wegańska należy zwracać uwagę, aby był zbilansowana a jej stosowanie nie przynosiło nam dodatkowego stresu i dyskomfortu. Pomidory, papryka i ogórki mogą być podstawa do dań mięsnych. Świetnie sprawdzą się dania lekko rozgrzewające z dyni, bakłażana czy cukinii. Warzywa strączkowe czy też wysoko skrobiowe używajmy zgodnie z zasadami diety którą stosujemy.
- Wzmacniająco na nasz organizm podziałają zielone owoce i warzywa: brokuły, natka pietruszki, sałata, szpinak, jarmuż, kiwi. Wszystko to za sprawą chlorofilu – zielonego barwnika znajdującego się w ich komórkach. Ta grupa doda sił, pobudzi regenerację i ułatwi powrót do zdrowia przy infekcjach.
- Działanie wzmacniające i antybakteryjne mają owoce i warzywa w kolorze fioletowym i granatowym: czerwone winogrona, granaty, żurawina, aronia, bakłażan, buraki, śliwki.
- Pracę układu immunologicznego pobudzają żółte i pomarańczowe dzięki zawartości związków karotenowych: dynia, marchew, kukurydza, świeży ananas, paprka.
- Warto również zwrócić uwagę na białą grupę warzyw czyli: cebula, seler, korzeń pietruszki, por, biała rzodkiew, czosnek czy rzepa. Dzięki zawartym w nich związkom siarki stymulują działanie limfocytów.
Innymi równie ważnym składnikiem diety są tłuszcze. Odpowiednie ich proporcje i dobór mają zasadniczy wpływ na działanie układu immunologicznego. Najważniejsze z nich to te z grup Omega 3 i 6. To one spełniają rolę przeciwzapalną. Do przygotowywania posiłków należy używać olejów: lnianego, rzepakowego, oliwy z oliwek. Przy stwardnieniu rozsianym ważnym elementem jest ograniczenie nasyconych tłuszczów, które stymulują stany zapalne.
Dieta przeciwzapalana powinna być również bogata w witaminy przeciwutleniające A, C i E oraz składniki mineralne jak cynk, magnez, potas i selen. Odpowiednia ich potaż jest ważna w celu niwelowania wolnych rodników. Wzmagają one stres oksydacyjny w organizmie, który to prowadzi do stanów zapalnych. Witamina C podnosi odpowiada za podnoszenie odporności organizmu a także detoksykuje oraz co najważniejsze pomaga w przyswajaniu żelaza z produktów roślinnych. Najlepszymi jej źródłami są warzywa kapustne, ziemniaki, natka pietruszki, owoce aceroli, kiwi, cytrusy, papryka i brokuły. Witamina E w organizmie pełnie między innym funkcje stabilizacji błon komórkowych. Najlepszymi jej źródłami w diecie są olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej z kiełków pszenicy oraz orzechy. Witaminę A najlepiej jest czerpać z beta karotenu, który jest jej prekursorem. Jego źródłem są wszystkie czerwone i żółte warzywa i owoce. Cynk znajdziemy w płatkach owsianych, kiełkach pszenicy, pestkach dyni i słonecznika oraz orzechach. Selen który wyłapuje wolne rodniki dzięki czemu usprawnimy prace układu immunologicznego znajdziemy w sezamie, orzechach i produktach pełnoziarnistych.
Nie zdajemy sobie sprawy z bardzo istotnego problemu, który powoduje dysfunkcje naszego organizmu jest to niedożywienie. Jest to bardzo powszechne zjawisko: ponad 60% pacjentów z przewlekłymi schorzeniami neurologicznymi jest nim zagrożonych lub jest ono już u nich stwierdzone. W osoby z niedożywieniem częstość infekcji ulega zwiększeniu. Niedożywienie u pacjentów z chorobami neurologicznymi przedłuża czas leczenia, rehabilitacji, bo obniża siłę mięśniową i ogólny czas rekonwalescencji. Zaburzenia odżywiania w przypadku chorób neurologicznych wynikają najczęściej z postępującej choroby. W wyniku zmniejszonej zdolności pacjenta do samodzielnego przygotowania i spożywania posiłków, a także gryzienia i połykania pokarmów, następuje przyjmowanie zbyt małych, w stosunku do zapotrzebowania energetycznego ilości jedzenia. Podstawowymi problemami w przypadku schorzeń neurologicznych są zaburzenia połykania (dysfagia), trudności z samoobsługą (niedowłady, drżenie rąk, obniżone napięcie mięśniowe) przez co odżywianie naturalne może być utrudnione lub niemożliwe, a to wpływa na rozwój niedożywienia. Aby przeciwdziałać niedożywieniu należy wdrożyć indywidualnie dobrany program żywieniowy. Zapotrzebowanie kaloryczne ma być dostosowane do aktualnych potrzeb osoby chorej, ale również do celu, jaki żywieniowo chcemy osiągnąć (poprawienie lub utrzymanie stanu odżywienia). Zaleca się spożywanie wysokiej jakości białka na poziomie 1g na kg masy ciała jednak nie więcej niż 1,5g na kg masy ciała. W momencie powstania zaburzeń połykania, niezbędna jest modyfikacja konsystencji pokarmów oraz wprowadzenie technik ułatwiających spożywanie posiłków. Można również wesprzeć się naturalnymi metodami wspomagania procesu przełykaniu. Buhner proponuje stosowanie nalewki z Ailanthus altissima w dawkach 5-10 kropli 4 razy dziennie.
Literatura: I.Cichecka „Żywienie w stwardnieniu rozsianym” PTSR warszawa