Jest to jeden z najczęstszych objawów SM i dotyka prawie 80% pacjentów. Zmęczenie w stwardnieniu rozsianym definiuje się jako umysłowe lub fizyczne wyczerpanie, które uniemożliwia osobie wykonanie codziennych czynności. Występują dwa typy zmęczenia w SM „pierwotne” oraz „drugorzędowe” lub inaczej „wtórne”. Zmęczenie pierwotne w SM związane jest bezpośrednio z uszkodzeniem mieliny i odczucia są zupełnie inne niż przypadku chorych na inne jednostki chorobowe. Jest ono nagłe, intensywne, pogarsza się w wyniku wyższych temperatur i przeszkadza w odbywaniu spokojnego snu. Występuje tez zmęczenie które jest niejako drugorzędowe w wyniku innych objawów jak stres, depresja czy w na skutek nawrotów choroby, zaburzeń snu (spowodowanych częstomoczme, bezdechem czy zespołem niespokojnych nóg (RLS)) czy skutków ubocznych choroby. Niestety nadal nie ma kryteriów które jednoznacznie pozwoliłyby odróżnić od siebie te dwa typy zmęczenia.
Jak sobie radzić ze zmęczeniem w SM? Podejdźmy do tematu jako do czegoś nad czym mamy wpływ to ułatwi nam opanowanie tego stanu. Tak więc nazwijmy to: zarządzanie zmęczeniem w stwardnieniu rozsianym.
Eksperci zalecają kilka strategii zarządzania zmęczeniem, które obejmują ocenę i leczenie wszystkich przyczyn wtórnych (takich jak skutki uboczne leków, depresja czy zaburzenia snu) A następnie terapia lekami, ćwiczenia i samodzielne zarzadzanie na które składa się: zmiana diety, drzemki, ćwiczenia relaksacyjne czy chłodne prysznice, itp.)
W zmęczeniu pomocne są wszystkie zioła działające pobudzająco jak Gingko Biloba, Żeń-Szeń oraz kompleksy witamionowo-mineralne
Istnieje niewiele doniesień na temat terapii które wpływał by korzystnie na zmęczenie. Niektóre badania sugerują, że Interferon-β o nazwie handlowej Avonex, Betaferon, Plegridy i Rebif oraz Octan glatirameru marek o nazwie handlowej Copaxone lub Glatopa wykazują skutecznie działanie zmniejszające zmęczenie. Nie obserwowano takich skutków w przypadku teriflunomidemu, fumaranu dimetylu lub alumtuzumabemu.
Badania wskazują również, że alfakalcidol (analog witaminy D) oraz karnityna (uczestnicząca w metabolizmie energetycznym) wykazują pozytywne skutki przy redukcji zmęczenia.
Inną strategią jest rehabilitacja: ćwiczenia, samokontrola, treningi świadomości oraz terapia behawioralno-poznawcza.
Zmęczenie może być znacznie zmniejszane po przez leczenie podstawowych zaburzeń snu.
W badaniu z 2016 przedstawiono zarówno trudności w leczeniu zmęczenia u chorych z SM, jak i różne podejścia, które okazały się skuteczne. Naukowcy zaproponowali algorytm (praktyczny zestaw instrukcji) nazwany algorytmem berlińskiego postepowania (Berlin Treatment Algorithm), który klinicyści mogliby by wykorzystywać do identyfikacji przyczyn zmęczenia u chorych ze stwardnieniem rozsianym oraz do opracowania indywidualnych metod leczenia.
link do artykułu: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5121967/pdf/13167_2016_Article_73.pdf